Kiełki to prawdziwa fabryka witamin – twierdzą dietetycy. Kiełkujące rośliny uruchamiają bowiem zapasy witamin, minerałów i białka zgromadzone w nasionach. Regularne jedzenie kiełków wzmacnia system odpornościowy i zapobiega wielu poważnym chorobom, w tym nowotworom.
Domowa uprawa kiełków
Jeśli nie mamy zaufania do wytwórców, możemy sami zdecydować się na domową "produkcję" kiełków. Powinniśmy jednak zwrócić uwagę na nasiona, które będziemy kiełkować. Muszą to być specjalne nasiona na kiełki – taką informację znajdziemy na opakowaniu. W dużych sklepach ogrodniczych nasiona na kiełki wyeksponowane są na osobnych stojakach. Dlaczego nie możemy użyć nasion, które wysiewane są do ziemi? Z tej przyczyny, że większość z nich jest impregnowana środkami chemicznymi zawierającymi substancje antygrzybowe i antypleśniowe. Chronią one nasiona w pierwszej fazie wzrostu. Tej chemii nie znajdziemy już w dorosłej roślinie, ale w kiełkach będzie jej sporo.
Kiełki możemy wyhodować w specjalnych kiełkownicach , ale nie jest to konieczne, bo wystarczy zwykły słoik owinięty gazą i ustawiony lekko pod kątem, by umożliwić odpływ wody. Kiełków nie zalewamy wodą, lecz przepłukujemy je przynajmniej dwa razy dziennie. Na mały słoik dajemy łyżkę nasion.
Jakie rośliny najlepiej kiełkować
Nasiona takie jak rzeżucha czy rukola kiełkujemy na płaskim podłożu, bo podczas kiełkowania wydzielają dużo śluzu. Rośliny strączkowe powinny kiełkować w ciemności, gdyż na świetle gorzknieją. Inne nasiona, np. słonecznik, trzeba najpierw moczyć, by zmiękczyć osłonkę. Kiełkować możemy też buraki, pszenicę, fasolę, owies, soję, brokuły, cebulę, rzodkiewkę. Do kiełkowania nie nadają się natomiast rośliny z rodziny psiankowatych jak pomidory czy papryka, bo są trujące.
Jak spożywanie kiełków wpływa na zdrowie? Poznajcie właściwości najpopularniejszych.
Najbardziej wartościowe kiełki, nazywane przez Arabów Alf-al-fa, czyli ojciec wszelkiego pożywienia. Zawierają mnóstwo witamin (A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, E), składników mineralnych (wapń, żelazo, magnez, fosfor, potas, krzem, cynk, sód, miedź, mangan, siarka, selen) oraz takich składników jak fitoestrogeny, lecytyna, chlorofil, beta-karoten, saponiny, błonnik i białko. Kiełki lucerny zalecane są osobom nietolerującym preparatów żelaza. Wspomagają system odpornościowy, a dzięki zawartości lecytyny poprawiają pamięć i łaknienie . Pomagają również obniżyć poziom "złego" cholesterolu.
Kiełki słonecznika są bogate szczególnie w witaminy C i E , żelazo oraz w tłuszcze nienasycone, zawierają dużo białka. Polecane są przy problemach z nadciśnieniem i bólami głowy, wspomagają też wygląd skóry.
Najbardziej dekoracyjne ze wszystkich kiełków, zachwycają czerwonym kolorem. Zawierają dużo witamin A, C, B1 oraz wapnia, potasu, żelaza, magnezu, miedzi, manganu i tak rzadkich składników mineralnych jak rubid i cez. Kiełki buraka przydatne są w leczeniu anemii, obniżają ciśnienie i odkwaszają organizm. Betacyjanina, substancja odpowiedzialna za czerwony kolor buraków, ma działanie przeciwnowotworowe.
Kiełki soczewicy zawierają witaminy z grupy B i aminokwasy, a oprócz tego duże ilości wapnia, cynku, żelaza, potasu, magnezu i fosforu. Są one źródłem witamin C, A, B1, B2, B3, B5, B6, B9, C, K oraz składników mineralnych jak wapń, żelazo, fosfor, cynk, miedź, magnez, potas, bor, molibden, selen, sód, siarka. Poprawiają stan cery, pomagają przy chorobach takich jak cukrzyca, kamica żółciowa, miażdżyca. W 100 gramach ugotowanej soczewicy znajdziemy 1,5 mg witaminy C, a w 100 gramach kiełków tej rośliny będzie jej aż 18 mg!
Naukowcy odkryli znajdujący się w brokułowych kiełkach sulforafan (SGS) - antyoksydant, który organizmowi człowieka pomaga uaktywnić produkcję własnych antyutleniaczy. Ich antynowotworowy wpływ badali w 2008 roku m.in. naukowcy z Institute of Food Research z Norwich w Wielkiej Brytanii. Dowiedli, że kiełki brokułu mają o wiele więcej substancji antyrakotwórczych niż dojrzałe rośliny, które mogą w ogóle nie zawierać SGS. Tymczasem jedzenie kiełków brokułu zaledwie cztery razy tygodniowo może uchronić mężczyznę przed zachorowaniem na raka prostaty. Już kilka gramów kiełków tej rośliny dostarcza co najmniej tyle samo SGS niż kilka kilogramów dojrzałych brokułów. Dzieje się tak dlatego, że kiełki zawierają ok 20-30 razy więcej cennych substancji niż dorosłe rośliny. Poza tym zawierają dużo witaminy C oraz witamin z grupy B, a także E, A i K, są też niezwykle bogatym źródłem wapnia, żelaza i magnezu. Dzięki wysokiej zawartości antyoksydantów wzmacniają układ odpornościowy i nerwowy. Wykazują też działanie antybakteryjne - zwalczają bakterie Helicobacter pylori (odpowiedzialne za wrzody żołądka).
Kiełki kozieradki zawierają witaminy A, B1, B2, B3, B5, C, D oraz żelazo, fosfor, potas, cynk, siarkę, cholinę (fosfolipid przydatny w prawidłowym funkcjonowaniu układu nerwowego), saponiny. Kozieradka pomaga w oczyszczeniu organizmu (szczególnie wątroby), wspomaga apetyt oraz wytwarzanie czerwonych krwinek.
Kiełki ciecierzycy są bogatym źródłem białka i węglowodanów, witamin A, C i E oraz B2, B3 i B12. Zawierają żelazo, wapń, lit, cynk.
To najbardziej popularne kiełki – zawierają olbrzymie ilości witamin A i C. Są też źródłem potasu, magnezu i jodu przyspieszającego przemianę materii. Zawierają dużo siarki, dlatego wpływają korzystnie na stan skóry, włosów i paznokci. Posiadają właściwości dezynfekujące, moczopędne i przeciwzapalne. Kiełki rzodkiewki poleca się szczególnie w przypadku anemii, schorzeń wątroby i dróg żółciowych.
Kiedy kiełki są najzdrowsze - w jakiej formie najlepiej je spożywać
Zdecydowanie na surowo – można użyć ich jako dodatku do sałatek, kanapek, twarożku, a nawet pizzy, mogą też być zdrową przekąskę do chrupania. Warto do jedzenia kiełków przekonać najmłodszych i dodawać je do kanapek przygotowywanych na drugie śniadanie. Z pewnością będą bardziej odżywcze od smutnego liścia sałaty włożonego między plasterki szynki i żółtego sera. Niektóre kiełki jak fasoli mungo czy soczewicy można smażyć - są wykorzystywane w kuchniach azjatyckich do dań typu stir fry oraz jako dodatek do zup i sosów.
